
Karakterstructuren en levensenergie
Wist je dat karakterstructuren jouw levensenergie en je vrijheid beperken? In plaats van dat jij je volledige potentieel benut, blijf je hangen in oude patronen waardoor levensenergie niet vrij kan stromen. In dit artikel wil ik je hierover meer vertellen.
Wat zijn karakterstructuren?
Karakterstructuren zijn patronen in je denken die jou vormen als persoon en daarmee jouw persoonlijkheid bepalen. Je wordt echter niet geboren met deze patronen, maar ze ontstaan in je kindertijd als reactie op jouw emotionele ervaringen. Afhankelijk van de periode en wat jij daarin als kind meemaakt, ontstaan de verschillende patronen. Deze patronen worden ook wel overlevingsmechanismen genoemd. Als kind heb je namelijk behoeftes: zorg, liefde en aandacht. De vervulling van deze behoeftes verwacht je van je omgeving. Indien aan deze behoeftes maar beperkt wordt voldaan, creëer je als reactie een overlevingsmechanisme.
Karakterstructuren en het fysieke lichaam
Om de karakterstructuren en de invloed op levensenergie te begrijpen is het handig om wat te weten over de herkomst Alexander Lowen was een Amerikaanse psychotherapeut die een belangrijke rol speelde bij de ontdekking van de karakterstructuren. Lowen was een student van Wilhelm Reich en medeoprichter van de bio-energetica: een vorm van lichaamsgerichte psychotherapie. Dat was bijzonder voor die tijd (jaren ’60 en ’70) waarin therapie voor lichaam en geest nog strikt gescheiden waren. Door veel cliënten te behandelen ontdekten zij patronen die zij karakterstructuren noemde. Zij ontdekten ook dat de verschillende karakterstructuren bijbehorende chronische spierspanningen in het lichaam hebben. De patronen in je denken heb dus een direct effect op je lichaam. Door de combinatie van denken en spierspanningen onstaan energetische blokkades die onze levensenergie beperken.

Welke karakterstructuren zijn er?
Dr. Lowen heeft vijf karakterstructuren beschreven in zijn boek Bioenergetics (zie Lowen Foundation voor meer informatie over zijn werk). Omdat deze voortkomen uit de psychotherapie vind ik de gebruikte namen onprettig. Ik heb hier vier structuren beschreven die ik in mijn werk tegenkom en ze een nummer gegeven in de volgorde dat ze ontstaan (voor de volledigheid heb ik wel de officiële naam vermeld).
Je kan jezelf herkennen in verschillende karakterstructuren, want we groeien allemaal op en gaan daarmee door de verschillende fasen daarvan. Iedereen heeft daarom iets van elke structuur, maar meestal is één bepaalde structuur overheersend. Ik heb ze in de jij-vorm geschreven zodat je jezelf er gemakkelijk in kan herkennen (of niet).
Type 1 (schizoïde structuur)
Je hebt moeite om te aarden en bent veel met je aandacht in het hoofd. Hierdoor trek je je makkelijk terug uit een gesprek en bent met hele andere dingen bezig in je hoofd. Anderen kunnen je daarom ook als “afwezig” ervaren en dit kan verwarrend zijn in het contact. Je relatie met je moeder is vaak “ingewikkeld” omdat de verbinding met haar vanaf het begin een uitdaging is geweest. Je wilt daarom graag weg en bent meestal veel op reis (geweest). Lichamelijk is je energie teruggetrokken in het bovenlichaam waardoor de voeten en hand koud zijn. Vaak zijn er ook spanningen in het middenrif en bekkengebied en ervaar je spijsverteringsproblemen.
Type 2 (orale structuur)
Je hebt het gevoel dat je tekort gedaan wordt en dat je omgeving maar niet wilt voldoen aan jouw wensen. Daarom probeer je je omgeving te manipuleren en dat kost veel energie en geeft conflicten in relaties met anderen. Je voelt je hierdoor vaak moe. “Rupsje-nooit-genoeg” is een omschrijving die bij je past. Anderen ervaren vaak een schuldgevoel in het contact met jou en dat ze “het nooit goed kunnen doen”.
Type 3 (masochistische structuur)
Je bent sterk gericht op anderen waardoor je heel sociaal bent en door veel mensen aardig gevonden wordt. Je bent ook perfectionistisch want je bekijkt jezelf door de ogen van anderen en probeert te voldoen aan het perfecte plaatje. “Wat zullen ze wel niet denken?” en “Heb ik het wel goed gedaan?” zijn vragen die je goed kent. Je hebt hierdoor een hoge gevoeligheid voor je omgeving en ervaart snel stress. Lichamelijk is de schouderlijn en nek verhard; alsof je de hele wereld op je schouders draagt. Vaak heb je hierdoor last van hoofdpijn. Ook het middenrif is verkrampt waardoor de ademhaling wordt beperkt.
Type 4 (rigide structuur)
Je weet het beter dan anderen en voelt je superieur. Je denkt rationeel, emoties worden beperkt en alles gaat altijd goed met je. Hulp vragen aan anderen doe je niet snel want je zoekt dingen zelf wel uit. Hierdoor overheerst je hoofd en is de verbinding met je hart beperkt. Wanneer heb je voor het laatst gehuild? Anderen zullen je ervaren als afstandelijk en hoofdelijk. Lichamelijk zijn je rugspieren verhard, met name in de bovenrug want het hart moet afgesloten blijven.
Laat je levensenergie weer stromen
Zoals eerder gezegd beperken karakterstructuren jouw levensenergie door de bijbehorende spierspanningen in je lichaam. Naarmate we ouder worden, kunnen deze spanningen tot klachten leiden. In je zoektocht naar de oplossing voor deze lichamelijke klachten, kan je ontdekken dat veel behandelingen die gericht zijn op je lichaam maar tijdelijk effect hebben. Daarom is het nuttig om bewust te worden van de patronen in je denken.
“Ik zeg niet dat denken slecht is. Net als alles is het nuttig met mate. Een goede dienaar, maar een slechte meester.” – Alan Watts
Door bewustwording kan je jezelf bevrijden van deze oude denkpatronen. Doe dit niet door je te verzetten tegen je patronen of jezelf te veroordelen, maar gebruik humor: “Haha, doe ik het weer”. Het gevolg is dat opgebouwde spanning kan ontladen en de levensenergie vrijer gaat stromen. Meer aandacht en energie voor je hart (lees hier meer over het compassievolle hart) en minder voor je denken, waardoor je je meer verbonden gaat voelen met anderen, met deze Aarde en alles om ons heen. Als ik je kan helpen met energetische therapie, neem dan contact op.
